بسم الله الرحمن الرحیم

بررسی منشاء و حدود علم امامان اهل بیت ع از منظر زراره بن اعین کوفی غایت این تحقیق است. در این مقاله ابتدا شخصیت فردی و علمی زراره بن اعین مورد بررسی قرار گرفت. وی فردی اهل علم و فضیلت بود و مورد وثوقو مدح امامان معصوم ع قرار داشت. شاگردان بسیاری را در مکتب اهل بیت ع تربیت نمود. به گفته علمای رجال تألیفات زیادی داشته که فقط یک تألیف آن در منابع تاریخی ذکر شده است. لذا اطمینان حاصل می شود که روایاتی که از ایشان نقل می شود موثق است و وی مورد اعتماد علمای رجال و دانشمندان دین بوده لذا روایات او نیز قابل توجه و بحث و بررسی است. روایاتی که ایشان در باب علم از امامان معصوم ع روایت نمودند مورد بررسی قرار دادیم اما آنچه در مورد علم باید یادآور شد این است که هر موجودی به اندازه بهره مندی از وجود دارد از علم نیز بهره مند است لذا علم انسان تابع وجود وی می باشد یعنی هر مقدار که وجود فرد گسترده تر و فراخ تر باشد میزان آگاهی و علم وی نیز افزون تر است. از آنجایی که امامان معصوم علیهم السلام ظرف وجودی شان از همه موجودات بیشتر و کامل تر است لذا علم آنها نیز بر همه برتری دارد و این علم نه فقط از نوع حصولی که بلکه از نوع افاضه و علم حضوری نیز می باشد زیرا امام حجت خدا بر مردم است و او باید دارای علم الاهی باشد تا در معرض سقوط و لغزش قرار نگیرد حتی عصمت نیز نوعی علم است که مانع صدور معصیت از جانب امام می شود و حسن و قبح اشیا را برای معصوم نمایان می سازد راه های وصول علم بر پیامبر و امام در آیات متعدد قرآن و روایات بسیاری آمده است. اما آنچه در این مقاله مورد بحث است روایاتی است که از طریق زراره بن اعین نسبت به علم امام وارد شده به روش تحلیلی و توصیفی مورد بررسی قرار می گیرد.

آنچه در این تحقیق به دست آمده اینکه علم امام بواسطه پیامبر ص به ایشان انتقال پیدات کرده و امامان معصوم ع در علم وارث پیامبران هستند نه در نبوت و امام در علم با پیامبر ص شریک می باشد و آنچه خداوند به پیامبر ص اذن دهد به او علومی را منتقل می فرماید و ایشان آن علوم را به امام انتقال می دهند.