درس اول: مفهوم شناسی پژوهش
تعریف و ویژگیهای پژوهش علمی
- پژوهش از نظر لغوی به معنای تحقیق است و عباراتی همچون کاوش، جستجو و جُستار مترادف آن میباشند.
- پژوهش در اصطلاح به فرآیند منظم پردازش اطلاعات در گستره خاصی از علم گفته میشود که به نوآوری در ساحت علم مورد مطالعه منتهی میشود.
- مشخصاتی که در صورت وجود تمامی آنها به یک فعالیت علمی پژوهش گفته میشود عبارتند از:
-
- فرآیندی بودن: پژوهش، فعاليتي مستمر، تدريجي و تشكيل شده از مراحل مختلف است که با یکدیگر مرتبط هستند.
- پردازش: تجزیه و ترکیب اطلاعات گردآوری شده در حین پژوهش که منجر به استنتاج نتیجهای متفاوت و جدید میشود.
- انتظام: به معنای نظم مجموعهای و حساب شده است. چارچوب تحقیق از قبل بر اساس آن انتظام مییابد و تخطی از آن محقق را به نتیجه نمیرساند.
- متعلق به گستره خاصی از علوم: تحقیق باید به یک علم و گستره خاصی از آن علم تعلق داشته باشد.
- نوآوری: تحقیق علمی فقط در صورت نوآوری و تولید علم، پژوهش شناخته میشود.